صفحه اصلی / دانستنی ها / آبیاری و انواع روش های آن

آبیاری و انواع روش های آن

آبیاری یعنی تامین تفاضل نیاز آبی گیاه و نزولات جوی بخصوص در دوره رویش. چنانچه مقدار رطوبت خاک کاهش یابد، گیاه قادر به جذب آب و مواد غذایی نیست و کمبود آب باید بوسیله آبیاری جبران گردد. منظور از آبیاری تامین رطوبت مورد نیاز گیاه بعد ازجوانه زدن بذر تا هنگام رسیدن است و در طول دوره رویش گیاه نباید در معرض تنش خشکی قرار گیرد تا رشد آن کامل شده و محصول خوب تولید نماید. تعیین مقدار آب و مراحل آبیاری برای گیاهان مختلف با توجه به بافت خاک، نوع گیاه و شرایط اقلیمی بسیار متفاوت است چون بارندگی کلی یک منطقه برای تولید به مصرف مفیدی نمی رسد و بطور اجتناب ناپذیری مقداری از آن به هدر می رود. لذا فقط آن بخشی از باران که برای تامین نیاز آبی گیاه چه برای تشکیل سلول ها و بافت های گیاهی و چه برای جبران رطوبت از دست رفته در اثر تبخیر و تعرق و یا جهت تولید محصول در دوران آیش درخاک ذخیره می شود را در مجموع می توان به نام باران موثر خواند.

* آبیاری سنتی (سطحی):

آبیاری سطحی که به عنوان قدیمی ترین و معمولترین روش کاربرد آب در مزرعه می باشد از اهمیت کافی برخوردار بوده و به انواع مختلف تقسیم بندی می شود.

1- آبیاری غرقابی یا کرتی: در این روش کرت هایی نسبتا تراز به شکل مربع یا مربع مستطیل آماده ساخته و آب را از جوی مجاور وارد کرت می کنند که پس از پر شدن کرت، آب را قطع می کنند.

2- آبیاری نواری: آبیاری نواری شکل توسعه یافته آبیاری کرتی است که در آن اراضی زراعی شیب بندی شده و به شکل مستطیل و ترازبندی شده درآمده اند. تفاوت روش آبیاری نواری و کرتی در آن است که نوارها شیب دار بوده و با شیب کمتر از ۵/۰درصد مناسب می باشد.

3- آبیاری جوی پشته ای یا ردیفی: روش آبیاری نشتی که عمق و عرض فاروهای آن حدود۲۰ سانتی متر است یکی از مناسب ترین روش های آبیاری است در این روش آب در تمام سطوح خاک جریان نمی یابد بلکه فقط در فاروها جریان داشته و به تدریج در کف و کناره های آن نفوذ و خاک را مرطوب می کند.

 

* آبياري تحت فشار:

1- آبياري باراني: روشي است که در آن آب با سرعتي مساوي و يا کمتر از نفوذپذيري خاک شبيه باران بر سطح زمين پخش مي شود. مجموعه ي وسايل و لوله هايي که آب را از منبع آبي تا دهانه آبپاش منتقل مي کنند (شبکه آبياري) ناميده مي شود. در آبياري باراني بر خلاف روش هاي ثقلي آب در سيستم لوله هاي بسته و تحت فشار جريان دارد. آبرساني به زمين هايي که در روش هاي ثقلي ممکن نباشد (يعني زمين هايي با شيب زياد) و زمين هايي که اجبارا در اثر نرسيدن آب و تسطيح نبودن زمين کشت نمي شود با اين روش مي تواند مورد بهره برداري قرار گيرد. بالا بودن بهره وري آبياري و کنترل دقيق آب مي تواند اين روش را در رديف مناسب ترين روش ها براي آبياري بسياري از اراضي کشور قرار دهد. در اين روش مي توان کودهاي شيميايي قابل حل در آب و سموم را در دسترس گياهان قرار داد.

معايب و محاسن استفاده از آبياري باراني

معايب:
1- هزينه اوليه سيستم بالا است.

2- در مواردي که کشاورزان داراي حقابه هستندوبه طور نوبتي از آب استفاده مي کنند استفاده از سيستم بدون داشتن مخزن ذخيره آب با دشواري مواجه مي شود.

3- در آبياري باراني کيفيت آب محدوديت محدوديت بيشتري را در مقايسه با روش ثقلي ايجاد مي نمايد.

4- در مناطق بادخيز ميزان تلفات آب زياد و يکنواختي آبياري کم است.

5- در هواي گرم و خشک شدت تبخير در موقع آبياري باعث تلفات آب مي شود.

6- در موقع رسيدن دانه از مرغوبيت محصول کاسته مي شود.

7- در موقع آبياري عمل لقاح مشکل مي شود.

محاسن:
1- در مصرف آب صرفه جويي مي شود.

2- امکان آبياري در اراضي شيب دار بدون نياز داشتن به تسطيح فراهم مي گردد.

3- آبياري با منابع آبي کم که در آبياري سطحي نمي تواند مورد استفاده قرار گيرد ميسر مي شود.

4- امکان آبياري در بيشتر خاک ها و بافت هاي مختلف (خاک هاي سبک تا سنگين) فراهم مي شود.
5- از جريان سطحي آب و فرسايش خاک جلوگيري مي شود.

6- محافظت از گياه در مقابل يخبندان ناشي از سرماي زودرس ممکن است.

7- امکان سمپاشي و کوددهي فراهم است.

 

2-آبياري قطره اي: روشي است که طي آن آب با فشار کم و از روزنه يا وسيله اي به نام (قطره چکان) از شبکه خارج گرديده به صورت قطراتي در پاي بوته ريخته مي شود. شبکه آبياري قطره اي که آب را در سراسر مزرعه توزيع مي نمايد مانند شبکه آبياري باراني است و تفاوت اين دو روش در نحوه ي توزيع آب در سطح خاک است. در هر دو روش آب با فشار در لوله اي بسته منتقل مي گردد که در آبياري باراني به وسيله ي آبپاش و با فشار زياد و در آبياري قطره اي به کمک قطره چکان و با فشار کم به گياه داده مي شود. از مشخصات بارز آبياري قطره اي تحويل آب با دبي کم و در منطقه ي ريشه است.

این مطالب را نیز ببینید!

منشا اصلی آب کره زمین

نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد ماده آلی بین‌ستاره‌ای می‌تواند منبع اصلی آب روی زمین باشد. …

2 دیدگاه‌ها

  1. سلام
    تبریک می گم
    تو این زمینه بهترین هستین

    سایتتون هم زیباست

  2. سلام
    محمدی هستم
    سایتتون رو بررسی کردم
    محتواهای خوبی نوشتین
    سایتتون سرعت مناسبی داره

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *